Termin: 15 listopada 2018 r.
Miejsce: Lublin
Temat przewodni: „Po nitce do kłębka”
Ludzki los w wielu baśniach, mitach, czy legendach przedstawiano jako akt przędzenia, szycia czy tkania.
Czynności te miały charakter symboliczny. Bezkształtne tworzywo, włókno, w rękach prządki zaczynało swoje życie, aby w procesie twórczym przejść metamorfozę i przeistoczyć się w tkaninę.
W naszej świadomości nić i kądziel jest głęboko związana z aktem tworzenia, który ma swój początek, rozwinięcie i koniec. Zawiązanie ludzkiego losu — narodziny, podtrzymywanie nici żywota, tworzenie indywidualnych wzorów na tkaninie, aż po moment przerwania nici, czyli śmierć.
Nie bez znaczenia jest to, iż w wielu kulturach owe trzy etapy ludzkiego życia mają swoje strażniczki, patronki. Rzymianie nazywali je Parkami, Grecy Mojrami, w krajach nordyckich były to Norny, a słowiańskich Sudiczki/Rodzanice.
Boginie losu symbolizują filozoficzny porządek świata, przeznaczenie i nieubłagalność praw natury, które każdej z żywych istot wyznacza czas trwania.
Podczas tegorocznej edycji Światowego Dnia Filozofii chcemy się przyjrzeć wielowymiarowemu funkcjonowaniu symbolu nici w kulturze.
Ariadna podarowała Tezeuszowi nić, aby mógł się wydostać z labiryntu. Nić prowadzi do wyjścia, ale sieć, którą tworzy w splątanych korytarzach, można również czytać jako galimatias ludzkich losów.
Chilijskie kobiety — arpilleristas — użyły nici jako broni przeciwko zapomnieniu. Wyszywały kolorowe patchworkowe obrazy, które przedstawiały wojskową dyktaturę rządów Pinocheta: wizerunki zaginionych, sceny łamania praw człowieka, ubóstwo.
Lalkarz, animując nić, zamienia bezruch w ruch, ożywia. Musi panować nad „życiem nici”, aby nie powstał supeł, który odbierze marionetce jej żywotność.
Nici mogą się również splątać, można gubić wątek, wikłać się w niezrozumiałą sieć znaczeń.
Zapraszamy do udziału w filozoficznych warsztatach, spotkaniach i wystawie, gdzie będziemy próbowali po nitce dojść do kłębka.
Koordynatorka projektu: Joanna Jawiczuk
Te właśnie obiekty pojawią się w Centrum Spotkania Kultur w zaskakującej aranżacji. Uczestnicy wystawy będą mieli okazję przejść przez Życie, które przybierze formę mobilnej, interaktywnej instalacji. Każda osoba zostawi w niej swój ślad i wytyczy nicią niepowtarzalny szlak na specjalnej mapie. Nie będzie drogi na skróty – ale z pewnością warto zanurzyć się w przestrzeni „Życio-opowieści” wszystkimi zmysłami!
Realizacja: Karuzela Sztuki
Realizacja: Teatr Podręczny
Prowadzenie: Karuzela Sztuki: Marta Ryczkowska i Agnieszka Chwiałkowska
Pierwsza część spotkania przybierze formę panelu dyskusyjnego, zaproszeni goście wygłoszą krótkie mowy, po czym będą odpowiadać na pytania uczniów.
Podczas drugiej części zajęć, uczestnicy będą mieli możliwość rozmowy z gośćmi przy stolikach dyskusyjnych na wybrane przez siebie zagadnienia związane z tematem spotkania.
Prowadzenie/Realizacja: Dr hab. Mariola Kuszyk-Bytniewska/ Instytut Filozofii UMCS oraz Społeczna Szkoła Podstawowa i Społeczne Gimnazjum im. S.F. Klonowica w Lublinie
W tę podróż przez pytania, czas i przestrzeń zabierze nas prof. Jolanta Świderek, rozwijając przed nami nić zainteresowania, po której podążać będziemy ku antycznym źródłom filozofowania.
Prowadzenie: Dr hab. Jolanta Świderek
Podczas zajęć poznamy „Bajkę o Kapciuszku”, w której kłębek i kapciuszek prowadzą nas przez kolejne strony opowieści o poszukiwaniu początku, budowaniu relacji i dążeniu do celu. Zastanowimy się również „czy wszystko dobre, co się dobrze kończy i nie wszystko złe, co się źle zaczyna”.
Czytaniu bajek i dyskusji będą towarzyszyły zabawy edukacyjne i działania twórcze.
Prowadzenie: Magdalena Krasuska
Lecz nie o samo wierszoklectwo tu chodzi. Zadaniem uczestników będzie skonstruowanie w określonym czasie, oczywiście z pomocą prowadzących, wierszowanej opowieści z rozproszonych informacji w jedną spójną i logiczną całość, uwzględniającej pojęcia nawiązujące do różnych tradycji i nurtów filozoficznych, jakie pojawiały się na przestrzeni dziejów.
Powierzone uczestnikom zadania rozwijają wyobraźnię i pamięć oraz pozwalają na ćwiczenie w atmosferze zabawy twórczego i kreatywnego sposobu wykorzystywania naszego rodzimego języka.
Prowadzenie: Studenckie Koło Naukowe Etyków i Filozofów Kultury UMCS
Prowadzenie: Maciej Tuora
Nić Ariadny może też zostać ukazana, jako potencjalność powrotu z trudnej sytuacji lub wręcz na odwrót – jako nadmierne skomplikowanie losu i niemożność wpływania na jego poplątane koleje.
Prowadzenie: Prof. dr hab. Marek Hetmański
Moderator dyskusji: Tymon Frelik, uczeń II klasy Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego im. Ignacego Jana Paderewskiego w Lublinie
Celem zajęć nie będzie podanie uczestnikom gotowej odpowiedzi na te pytania, ale wskazanie nowych sposobów ich rozważania, tak aby sami mogli na co dzień poszukiwać właściwej drogi w labiryncie tych trudnych wyborów.
Prowadzenie: Dr Justyna Rynkiewicz, Maciej Wodziński, Mateusz Stępniak, Magdalena Sykut, Aleksandra Kiewel
Warsztaty obejmują proces wyboru cytatu, kroju, szycia poduch i nanoszenia napisów.
Prowadzenie: Monika Czapka, Anna Kłys
Prowadzenie: Dr Justyna Rynkiewicz
Gdy dorastamy musimy sami dokonać symbolicznego zerwania więzi i stać się autonomiczni w swoich działaniach i decyzjach – to właśnie dojrzałość. Dorośli ludzie wiążą się ze sobą, ich nici się splatają, plączą. Kiedy nadchodzi jesień życia, czasem czujemy, że mamy związane ręce, już jest za późno, nie ma tyle sił.
Zapraszam na warsztat o filozoficznym porządku świata. Przez wszystkie etapy życia będzie nas prowadzić czerwona nić, którą dzierży w dłoni artysta. Przyjrzymy się jak można budować wizualną wieloznaczność losu człowieka, tkając ją czerwoną nicią.
Prowadzenie: Joanna Jawiczuk
Możliwość przyczynowego zrozumienia złożoności biosfery pojawiła się dopiero w wieku XX. Wcześniej wiele zbiorowisk organizmów postrzegano jak kłębki złożonych relacji pokoleniowych, środowiskowych czy żywieniowych, jednak brakowało nitki czy nitek, by te relacje uchwycić i zrozumieć w sposób naukowy.
Zapraszamy na wykład o początkach dyscypliny wiedzy jaką jest biologia i jej przemianach. Z nauki porządkującej rzeczy, czy obiekty do biologii molekularnej, która wyjaśnia mechanizmy mikro i makroewolucji.
Wykład: dr Grzegorz Nowak
O sensie, bezsensie, wolności w kształtowaniu wyborów życiowych i odpowiedzialności za nie, rozmawiać będziemy podczas spotkania w swobodnej konwencji Socrates Cafe.
Prowadzenie: dr Teresa Klimowicz
Prowadzenie: Studenckie Koło Naukowe Etyków i Filozofów Kultury UMCS
Każdy spróbuje zaprojektować wizualną reprezentację wybranego przez siebie pojęcia. Połączone ze sobą elementy stworzą wielowątkową strukturę, która zostanie wkomponowana w intrygującą przestrzeń starej kamienicy Domu Słów.
Prowadzenie: Warsztaty twórcze prowadzone przez studentów Wydziału Artystycznego UMCS
Polskie Towarzystwo Filozoficzne
Pożegnanie z Afryką